مریم کوشکی
معرفی کتاب نمایی روشن‌تر
معرفی کتاب نمایی روشن‌تر
(بینشی جدید درمدل مدرسة سادبری‌ولی)
دنیل گرینبرگ
مترجم: شقایق آراسته
آموزش دقیقاً از لحظه‌ای که تبدیل به نظام شد و شکل سیستماتیک گرفت، بخش بزرگی از مسؤولیت هرآنچه آدم‌ها در جوامع مختلف به آن تبدیل شده‌اند را باید به عهده بگیرد! هشدارهای عالمان علوم تربیتی و علوم اجتماعی، به خاصه درطول قرن گذشته، همواره متوجه وضعیت مدارس و شیوه‌های آموزشی و تربیتی آنها در سرتاسر جهان بوده است. مدارسی که با دانش‌آموزان از کودکی به مانند مشتی زندانی و مجرم یا گله‌هایی از احشام برخورد کرده و می‌کنند، فهم درستی از انسان و کودکی‌اش ندارند. نکته دیگر اکثریت قریب به اتفاق مدارس در سرتاسر جهان، این بوده و هست که مدرسه‌ها به جای آموزش و تربیت بر اساس معیارهای اخلاق انسانی، برابری، عدالت و آزادی، آن‌هم با درک مسأله کودک‌بودن، مروج خواسته‌های حکومت‌ها و صاحبان پول و قدرتند. در میان خیل عظیم مدارسی که تحت لوای نظام‌های آموزشی مختلف، انسان‌بودن را به بچه‌ها یاد نداده‌اند، مدرسه سادبری‌ولی در ماساچوست آمریکا، نمونه‌ای یگانه و درخشان است که از دهه ۱۹۶۸ کار خود را آغاز کرده و همچنان با حفظ همان آرمان بزرگ و شگرف اولیه‌اش، به تجربه‌ای ناب در تاریخ آموزش تبدیل شده است.
*سبک نوشتن نویسنده
دنیل گرنبرگ با نوشتن این کتاب، نگاهی عمیق و عینی به آموزش غیرسنتی و ایده‌های بدیع در این حوزه دارد. نویسنده با قلمی روان و شیوا، خوانندگان را به تأمل درباره مفاهیم بنیادین یادگیری و تربیت دعوت می‌کند. سبک نگارش او به‌گونه‌ای است که خواننده را درگیر مباحث کرده و آنها را به تفکر وادار می‌سازد.
کتاب نمایی روشن تر درباره مدرسه‌ای است به نام «سادبری ولی» که سال ۱۹۶۸ در آمریکا تأسیس شد و همچنان پابرجاست. تعداد دانش آموزان این مدرسه از شصت نفر در سال ۱۹۶۸ به ۱۲۵ نفر در سال ۱۹۹۱ رسید. روال کاری سادبری ولی در چارچوب‌های نظام آموزشی متداول آن کشور نمی‌گنجد. در این مدرسه نه زنگ شروع و پایان کلاس وجود دارد، نه زنگ تفریح. در آنجا خبری از برنامه درسی از پیش تعیین شده، مقاطع تحصیلی و تفکیک سنی و جنسیتی نیست. دانش آموزان که چهار تا بیست ساله هستند، خودشان مسؤول یادگیری و استفاده از وقتشان هستند و آزادانه با همدیگر و کارمندان مدرسه در تعامل‌اند. آنها هر ساله برای انتخاب کارمندان رأی می‌دهند و با همکاری کارمندان منتخب، مدرسه را اداره می‌کنند اداره مدرسه شامل رسیدگی به اموری همچون قانونگذاری، تخصیص بودجه و رتق و فتق درخواست‌ها، شکایات و تخلفات در کمیته قضایی است. هم دانش آموزان و هم کارمندان اگر از قوانین تخطی کنند، در کمیته قضایی پاسخگو خواهند بود باب گفتگو درباره قوانین وضع شده در جلسات هفتگی مدرسه که دانش آموزان و کارمندان امکان شرکت در آن را دارند باز است.
در سادبری ولی، خبری از زنگ‌های شروع و پایان کلاس، برنامه درسی از پیش تعیین‌شده و تفکیک‌های سنی و جنسیتی نیست. دانش‌آموزان بین ۴ تا ۲۰ ساله مسژولیت یادگیری و مدیریت زمان خود را به عهده دارند و به صورت آزادانه با یکدیگر و کارمندان مدرسه تعامل می‌کنند.
سالانه، دانش‌آموزان برای انتخاب کارمندان رأی می‌دهند و با کمک کارکنان منتخب، مدرسه را اداره می‌نمایند. وظایف مدیریتی مدرسه شامل قانونگذاری، تخصیص بودجه و رسیدگی به درخواست‌ها و تخلفات در یک کمیته قضایی با حضور دانش‌آموزان و کارمندان است. این مکان نه تنها به تقویت حس مسؤولیت‌پذیری و استقلال در یادگیری توجه دارد، بلکه فضایی برای بحث و گفتگو درباره قوانین در جلسات هفتگی نیز فراهم می‌آورد.
"نمایی روشن‌تر: بینشی جدید در مدل مدرسه سادبری ولی" یک بررسی عمیق از مدرسه سادبری ولی، یک مدرسه غیرسنتی و دموکراتیک است که در سال ۱۹۶۸ در ماسچوست تأسیس شد. این کتاب به وضوح نشان می‌دهد که این مدل آموزشی چگونه متفاوت از سیستم‌های آموزشی متداول عمل می‌کند و ما را با شیوه‌های نوین یادگیری آشنا می‌کند.
*اجزاء کلیدی کتاب:
1. تاریخچه و فلسفه سادبری ولی:
-کتاب اشاره می‌کند که سادبری ولی به عنوان یک مدل آموزشی جدیدی پایه‌گذاری شد که بر اساس اصول آزادی، مسؤولیت و دموکراسی سرشار از تعاملات اجتماعی شکل گرفته است. تاریخ این مدرسه و تغییرات آن درطول زمان، نشان‌دهنده موفقیت و پذیرش مدل‌های نوین آموزشی است.
2. ساختار و مدیریت مدرسه:
-در این کتاب، سیستم مدیریتی مدرسه توضیح داده میشود که چگونه دانش‌آموزان در فرآیند تصمیم‌گیری و مدیریت مدرسه شرکت دارند.
-کمیته قضایی که به هر دو گروه، یعنی دانش‌آموزان و کارمندان، اجازه می‌دهد در صورت تخطی از قوانین، پاسخگو باشند، یکی از نقاط قوت این مدرسه به حساب می‌آید.
3. یادگیری خودگردان:
-دانش‌آموزان در سادبری ولی به انتخاب فعالیت‌ها و دروس خود آزاد هستند. این سیستم بر یادگیری خودگردان تأکید دارد و به دانش‌آموزان این فرصت را می‌دهد تا مطابق با علایق و استعدادهای خود پیش بروند.
-این رویکرد می‌تواند منجر به ایجاد حس مسؤولیت و اعتماد به نفس در دانش‌آموزان شود.
4. تعاملات اجتماعی و انسانی:
-کتاب به تعاملات میان دانش‌آموزان و کارمندان می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این تعاملات می‌توانند موجب یادگیری‌های عمیق‌تر و ایجاد روابط اجتماعی سالم شوند.
-فضایی بدون قید و شرط، جایی که دانش‌آموزان می‌توانند با علاقه و اشتیاق به یادگیری بپردازند، از عوامل کلیدی موفقیت سادبری ولی است.
5. نقش والدین و جامعه:
-یک بخش مهم دیگر از کتاب به نقش والدین و جامعه در حمایت از این نوع آموزش پرداخته میشود. والدین در این نوع مدارس چه انتظاراتی دارند و چگونه می‌توانند با مدرسه همکاری کنند تا بهترین نتیجه برای فرزندانشان حاصل شود.
-توضیح داده میشود که این امر چگونه می‌تواند به بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی کمک کند و فضای آموزشی را تقویت کند.
پیام اصلی کتاب
پیام اصلی دنیل گرنبرگ در این کتاب این است که نظام آموزشی باید به نحوی طراحی شود که به نیازهای فردی و اجتماعی دانش‌آموزان پاسخ دهد. سادبری ولی به عنوان یک نمونه زنده و واقعی از این ایده، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با تغییر رویکرد به یادگیری، تغییرات مثبتی در تربیت و آموزش نسل‌های آینده ایجاد کرد. وهمچنین به‌عنوان یک الگوی موفق، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با ایجاد فضایی آزاد و مسؤولانه، به پرورش خلاقیت و استقلال شخصیت کمک کرد.
"نمایی روشن‌تر" نه تنها یک کتاب درباره سادبری ولی است، بلکه به ایجاد یک گفت‌وگوی عمیق درباره آینده آموزش و پرورش در جهان معاصر نیز کمک می‌کند. برای کسانی که به مسائل آموزشی و روانشناسی یادگیری علاقه‌مند هستند، این کتاب به عنوان منبعی ارزشمند و الهام‌بخش تلقی میشود.