علی هادیان
برنامه راهبردی حاما: تلفیق جنبش «زن، زندگی، آزادی» با کنش حزبی برای تحول اجتماعی و سیاسی
با توجه به تنش‌های اخیر در مباحثات پلنوم و ضرورت یافتن رویکردی اجماعی و همگرا درون حزب، پیشنهاد می‌شود برنامه‌ی پنج‌ساله یا ده‌ساله‌ی حاما بر محور شعار و آرمان «زن، زندگی، آزادی» تدوین گردد.
این جنبش پیشرو، مدنی و خشونت‌پرهیز که تحسین جهانی را برانگیخته، از سوی اقشار گسترده‌ای از جامعه – به‌ویژه زنان و جوانان – دنبال شده و تاکنون بخشی از خواسته‌های خود را تحقق بخشیده است. برخلاف برخی تصورات، این جنبش نه شکست خورده، نه خاموش و نه فراموش شده؛ بلکه با حوصله و پشتکار، در مسیر دستیابی به سایر اهداف خود گام برمی‌دارد.
حاما می‌تواند برنامه‌ی راهبردی خود را بر این مبنا تنظیم کند که جنبش «زن، زندگی، آزادی» در آینده‌ای نه‌چندان دور، به یکی از مهم‌ترین بسترهای اجتماعی برای اصلاح و نوسازی فرهنگی و سیاسی کشور تبدیل شود. خواسته‌های این جنبش با تمایلات تحول‌طلبان و رویکردهای اصلاح‌طلبانه همسوست و اگر در چارچوب قانون پیگیری شود، با مخالفت شدید حکومت مواجه نخواهد شد – به‌ویژه پس از حوادث جنگ ۱۲ روزه که نشان داد این جنبش ریشه‌ای عمیق و اصیل در بطن جامعه دارد.
تجربه‌ی جلسات «گفت‌وگوی زن، زندگی، آزادی» نشان داد که می‌توان بدنه‌ی این جنبش را جذب و از طریق گفت‌وگو و آموزش هدفمند، آنان را به کنشگرانی فعال، قانون‌گرا و سازمان‌یافته بدل ساخت. برآورد می‌شود حدود ده درصد از هواداران جنبش – یعنی نزدیک به یک میلیون نفر – ظرفیت ورود به فعالیت‌های تشکیلاتی پایدار را دارند.
با اتخاذ استراتژی و تاکتیک دقیق بر محور این جنبش، حاما می‌تواند هم مردمی‌بودن خود را حفظ کند و هم وظایف یک حزب کلاسیک – شامل کادر‌سازی، تربیت نیروهای سیاسی و کسب کرسی‌های مؤثر قدرت – را دنبال کند.
در گام نخست، می‌توان با برگزاری حوزه‌های مناظره‌ی زن، زندگی، آزادی میان نخبگان موافق و مخالف و انتشار محتوای آن‌ها، قبح گفت‌وگو و فعالیت رسمی در این زمینه را شکست. سپس با برپایی حوزه‌های گفت‌وگوی زن، زندگی، آزادی، اعتماد بدنه‌ی جنبش جلب و یک پتانسیل عظیم تشکیلاتی و مردمی پدید آورد.
با برنامه‌ریزی مرحله‌به‌مرحله، حاما طی پنج سال آینده می‌تواند در اصلاح برخی قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و محدودکننده‌ی حقوق جوانان نقش مؤثر ایفا کند؛ از طریق جلب حمایت فقهی علمای بانفوذ، ایجاد اجماع فکری میان نخبگان و رایزنی با نمایندگان مجلس فعلی یا آینده.
در چشم‌انداز میان‌مدت، با بهره‌گیری از ظرفیت تشکیلاتی موجود، می‌توان شماری از نیروهای شایسته و برخاسته از بطن جنبش را در انتخابات شوراهای شهر ۱۴۰۵ و ۱۴۰۹ وارد کرد و در انتخابات مجلس ۱۴۰۶ یا ۱۴۱۰، به تشکیل فراکسیون زن، زندگی، آزادی دست یافت.
این مسیر، اگر با صداقت، تدبیر و همدلی دنبال شود، می‌تواند پیوندی پایدار میان آرمان‌های اجتماعی نوین و نهاد حزبی کلاسیک ایجاد کند و حاما را به یکی از موتورهای اصلی تحول اجتماعی و سیاسی در ایران بدل سازد.