زهرا زمانی
سه شنبه های گفت و گو
سه شنبه های گفت و گو
زمان: سه شنبه 8 آبان1403 ساعت 18:00
مکان: دفتر حزب واقع در خیابان جمالزاده شمالی
موضوع: سوسیالیسم یا لیبرالیسم
اعضا: محمد صمیمیان/ علیرضا زیلوچی/ رضا باقری/ مهدی صادقیها/ زهرا زمانی/ مهدی میرصادقی
تسهیلگر و جستارگشا: رضا باقری
سوال اول تسهیلگر این بود که نظرشان راجع به تیتر موضوع چیست؟
نظرات متفاوت بود بعضی مخالف با این نوع تیتر بودند که تیتر جذابی برای افراد عادی نیست و به جای جاذبه دافعه دارد و تعدادی هم موافق که این نوع تیتر از همان ابتدا اطلاعات را در ذهن ما طبقه بندی می‌کند و باعث می‌شود بحث بهتر پیش برود.
سوال بعدی تسهیلگر این بود فرق گفتگو بهتر است یا گفتمان و در این دوره کدام کاربردی‌تر است؟
گُفتمان در زمینه‌های مختلف، تعاریف متفاوتی دارد.
در یکی از تعاریف آن، گفتمان به معنای مجموعه یا دستگاهی بینشی است که از راه واژگان و گفتارهای نهادینه شده، بر ذهنیت‌ها اثر می‌گذارد و گاه حتی بر آگاهی یک دوران تاریخی نیز سایه می‌اندازد؛ بی‌آنکه کاربران همواره بر این ذهنیت و خصلت خاص تاریخی آن خودآگاه باشند.
در تعریفی دیگر، گفتمان به معنی پرداختن مفصل و جزءبه‌جزء یک موضوع، در قالب نوشتن یا گفتن است. به بیانی دیگر، به‌کاربردن زبان در گفتار و نوشتار، بهر پدیدآوردن معنا و مفهوم. گفتمان با جنبه فاعلی یک چهارچوب زبانی سروکار دارد، که طی آن فاعل خبر یا روایتگر، با گذر از واژه‌های یک زبان و ارتباطات میانشان، می‌تواند به صورت آگاهانه یا نا آگاهانه، با اثرگذاری بر ساختار زبان، کنترل آن را در دست خویش گیرد و در جهت آن‌چه خود می‌پسندد و بدان گرایش دارد، به پیش برد.
گفت‌وگونوعی برهم‌کنش بین دو یا چند نفر و ارتباطی بداهه بین دو یا چند نفر از مردم در راستای رسوم است.
سوال سوم تسهیلگر راجع به موضوع بود و دیدگاه هرکس راجع به سوسیالیسم و لیبرالیسم چیست؟
همه ما از همان ابتدای بلوغ فکریمان تا الان که تخصصی تر صحبت می‌کنیم راجع به این موضوع همیشه یک چیزهای درهمی در ذهنمان بوده است اما نمی‌دانستیم که اسم این موضوع سوسیالیسم یا لیبرالیسم است پس بحث سوسیال یا لیبرال برای ما تازگی ندارد.
سوسیالیسم فلسفه پیچیده و گنگی است؛می‌توان گفت وجه اشتراک در این طیف اعتقاد بر انسجام همگانی از جمله بر روی ابزار تولید و اقتصاد، و مسائل اجتماعی و سیاسی است، که باعث شکل‌گیری نظام ایلیاتی است، گاهی اختلاف بر سر قدرت مرکزی و عملی کردن انسجام همگانی است؛ امروزه یکی از مشکلات و سؤالات اساسی سوسیالیسم اختلاف بر مفهوم آن است افراد و احزاب و مکاتب زیادی خود را سوسیالیست می‌دانند و با نام سوسیالیسم سعی بر نشان دادن اعتقاد به مفهوم انسجام همگانی دارند، اما مفهوم سوسیالیسم بین آنها متفاوت است، در بعضی مواقع حتی ضد مالکیت شخصی هم مورد قبول همه نیست.
در سال ۱۹۲۹ میلادی، آدولف هیتلر برای گروهی از رهبران نازی سخنرانی کرد و «سوسیالیسم» را به این معنی ساده کرد: «سوسیالیسم! این یک کلمه تاسف بار است… واقعاً سوسیالیسم به چه معناست؟ اگر مردم چیزی برای خوردن و لذت‌هایشان دارند، پس آنها سوسیالیسم خود را دارند.»
لیبرالیسم یا لیبرال‌گرایی در معنای لغوی، به معنی آزادی‌خواهی با قوانین خاص است و به آرایه وسیعی از ایده‌ها و نظریه‌های مرتبط دولت گفته می‌شود که آزادی فردی را مهم‌ترین هدف سیاسی می‌داند.
لیبرالیسم مدرن در عصرِ روشنگری ریشه دارد. به‌طور کلی، لیبرالیسم بر حقوق افراد و برابری فرصت، تأکید جدی دارد. شاخه‌های گوناگون لیبرالیسم، ممکن است سیاست‌های متفاوتی را پیشنهاد کنند ولی همه آنها به صورت عمومی در مورد چند قاعده متحد هستند، از جمله گسترش آزادی اندیشه و آزادی بیان، تحدید قدرت دولت‌ها، نقش بسزای قانون، تبادل آزاد ایده‌ها، اقتصاد بازاری یا اقتصاد مختلط و یک نظام شفاف دولتی. همچنین همه لیبرال‌ها و برخی از هواداران ایدئولوژی‌های سیاسی دیگر، از چند شکل مختلف دولت که به آن لیبرال دموکراسی گفته می‌شود، با انتخابات آزاد و عادلانه و حقوق یکسان همه شهروندان توسط قانون، حمایت می‌کنند.
لیبرالیسم به‌طور سنتی جنبشی بوده است برای تأمین این نظر که مردم به‌طور کلی تابع حکومت خودکامه نیستند، بلکه در زندگی خصوصی‌شان مورد حمایت قانون قرار می‌گیرند و در امور عمومی بتوانند قوهمجریه حکومت را از طریق یک هیئت قانونگذاری که آزادانه انتخاب شده باشند کنترل کنند.
لیبرالیسم در زمینه نظریه ناب متمایل به پیروی از جان لاک فیلسوف انگلیسی بوده است که به وضعیت طبیعی و قانون طبیعت اعتقاد داشت. بر این اساس این نظر تصدیق می‌شد که هیچ‌کس نباید به سلامتی، زندگی و اموال دیگران آسیبی برساند.