پکن نشان داد شراکت راهبردی با جمهوری اسلامی برایش اهمیت دارد

اراده ملت، فائزه صدر: در هفته ای که گذشت رئیس جمهور در راس هیاتی بلند پایه عازم پکن شد. تبلیغات فراوان رسانه های داخلی از روزها پیش از این سفر آغاز شد و همواره تاکید بر این بود که این سفر رسمی به دعوت رییس جمهور چین انجام شده است. گزارشات منتشر شده از این سفر حاکی از آن است که طی دیدار های انجام شده، 20 تفاهمنامه اقتصادی در حوزه‌ های مختلف از جمله کشاورزی، ترانزیت، حمل و نقل، ارتباطات و انرژی به امضای مسئولان دو کشور رسیده است. با توجه به اینکه چین بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود، با وجود تمامی تبلیغات و بزرگنمایی ها باز هم نمی توان نقش دیدار سران دو کشور بر اقتصاد و سیاست ایران را نادیده گرفت اما نظر تحلیلگران مستقل نشان می دهد که تا سایه تحریم ها از سر ایران کم نشود، نمی توان به دریافت تاثیر مثبت توافقات فی مابین ایران و چین دل بست. اراده ملت در رابطه با این سفر گفت و گویی با حسن هانی زاده، تحلیلگر حوزه بین الملل انجام داده که در ادامه می خوانید:

تبلیغات گسترده ای در مورد سفر رییس جمهور به چین انجام شد. چرا توجه به این سفر تا این اندازه مهم است؟
چین به دنبال دلجویی از ایران است. با توجه به روابط راهبردی ایران و چین پیش بینی می شد که بعد از رفتار غیردوستانه ای که رییس جمهور چین در عربستان نسبت به ایران داشت، این کشور به ترمیم روابط اش با ایران اقدام کند. چین برای حضور خود در خاورمیانه به تایید جمهوری اسلامی ایران نیاز دارد، اما رئیس ‌جمهور چین در سفر اخیر خود به عربستان، با بی توجهی به نقش برجسته ایران در منطقه، رفتاری تاجر مآبانه داشت و نسبت به ایران و تمامیت ارضی کشورمان موضع ‌گیری درستی اتخاذ نکرد. محمد بن سلمان با دعوت از چین قصد داشت فضاسازی گسترده ای علیه ایران فراهم کند. ولیعهد ماجراجوی عربستان سعی کرد ضمن اینکه با نزدیکی به چین به آمریک اخطار می دهد با این فضاسازی جدید اش چنین القا کند که چین با نزدیکی به اعراب خلیج فارس از ایران جدا شده و در جبهه سیاسی اعراب منطقه قرار گرفته است. در مقابل پکن با دعوت رسمی از رییس جمهور ایران نشان داد که شراکت راهبردی با جمهوری اسلامی برایش اهمیت ویژه ای دارد و این دوستی در سایه هیچ رابطه یا داد و ستدی قرار نمی گیرد. البته نباید دو طرفه بودن این رابطه را نادیده گرفت. چین عضو دائم شورای امنیت است و در طول دهه های گذشته، بزرگترین و پایدارترین داد و ستد های اقتصادی ایران با این کشور انجام شده همینطور چین در دوره های مختلف تحریم ها در کنار ایران ایستاد و یک متحد استراتژیک برای جمهوری اسلامی محسوب می ‌شود. پس ایران نیز نباید اجازه دهد که رابطه سیاسی و اقتصادی اش با چین دستخوش تنگ نظری ها و رقابت های منطقه ای شود.

جدا از نقش تبلیغاتی و سیاسی این دیدارها، چه دستاورد هایی را می توان بر این سفر برشمرد؟ آیا با وجود تحریم ها می توان به دستآورد های این سفر دل بست؟
اولین دستاورد این سفر را باید حول اجرایی شدن مفاد سند همکاری های راهبردی 25 ساله ایران و چین دانست. این توافق نامه به نوبه خود یکی از مهم ترین سندهای همکاری بین دو کشور در منطقه و جهان است، همانطور که دیدیم در زمان تدوین این سند چه هجمه هایی بر آن شد و همین نشان دهنده درجه اهمیت این توافق است. سفر رئیس جمهور ایران به پکن می تواند زمینه اجرایی شدن این سند را فراهم کند که ظرفیت های اقتصادی و سیاسی بزرگی در دل خود دارد. اجرای مفاد این سند، سقف همکاری های دو کشور را افزایش می دهد. همچنین این سفر فضای شراکت راهبردی ایران و چین را تثبیت می کند. منطقه و جهان به تصویر جدیدی از رهبران دو کشور در کنار هم نیاز داشت تا دشمنان منطقه ای و جهانی ایران و چین متوجه اتحاد راهبردی باشند که از مدت ها پیش در شرق شکل گرفته است. تجارب چند دهه گذشته نشان داده که نمی توان با غرب به توافق رسید. ضمن اینکه در توافق های حاصل شده نیز شاهد عهد شکنی غرب بودیم. از این رو تقویت همکاری ها با کشوری مثل چین که دومین قدرت اقتصادی جهان است، برای ایران که در تحریم غرب قرار گرفته است ضرورت دارد. 

با توجه به این خصومت بین امریکا و چین در حال فزونی است، پیام این سفر برای آمریکا چیست؟
تنش بین آمریکا و چین، تنشی جدی است. اما رابطه چین و آمریکا از جنس ارتباطات معمول جهانی که  بین دو قدرت بزرگ وجود دارد نیست، چون اقتصاد این دو کشور در هم تنیده است. از این رو تلاش های آمریکا برای تضعیف چین دائما به بن بست می خورد. تئوری های آمریکا برای ایجاد بحران در چین مرتبا در سایه رشد اقتصادی این کشور قرار گرفته است و سرخوردگی عمیقی در آمریکا نسبت به موقعیت صعودی چین در رده بندی های جهانی وجود دارد. از این رو امروز آمریکا پروژه افزایش چین ‌هراسی در شرق آسیا را دنبال می کند و در صدد ایجاد بحران بین چین و تایوان است. اما چین با درسی که از بحران اوکراین گرفته از گرفتار شدن در  تله تایوان پرهیز می کند. هرچند که ظرفیت آمریکا برای تقابل هم زمان با روسیه و چین بسیار پایین است. در این فاصله چین به غرب نشان داده از فرصت نبود آمریکا در منطقه به خوبی استفاده می کند و در حال شکل دادن به اتحادی جدید در شرق است.

فائزه صدر