نزدیک شدن به چین برای بن سلمان هزینه دارد

عربستان می خواهد از نفوذ چین در شورای امنیت علیه ایران استفاده کند

اراده ملت، فائزه صدر: محمد بن سلمان با تصمیماتی که برای عربستان می گیرد موجب شگفتی منطقه و جهان شده است. ولیعهد جوان عربستان این بار با نزدیک شدن به چین خشم آمریکا را برای خود خرید و با انتشار بیانیه مشترک دو کشور، نقطه ای تاریک در روابط ایران با اژدهای زرد ترسیم کرد. چین به عنوان قدرتی بزرگ، همواره توسعه روابط خارجی را در نقطه ثقل سیاست خارجی خود قرار داده است اما همواره خود را از نزدیک شدن به چالش های سیاسی منطقه و جهان برحذر می دارد. ولی سفر رئیس جمهور چین به عربستان نشان داد اهداف اقتصادی چین می تواند تبعاتی ورای تصور شرکای فعلی اش داشته باشد. شی جین پینگ در جریان این سفر گفت: “سفر من به عربستان سعودی، عصر جدیدی از روابط چین با جهان عرب را آغاز خواهد کرد.” پرسش این است که علل پنهان گسترش تعاملات اقتصادی چین و عربستان سعودی چیست و چه تبعاتی برای ایران دارد؟ اراده ملت در گفت و گو با دکتر حسن هانی زاده، تحلیلگر مسائل بین الملل پاسخ این پرسش را جست و جو می کند.

روابط چین و کشورهای حوزه خلیج فارس چه پیشینه ای دارد؟
وجود منابع عظیم انرژی در کشورهای خلیج فارس باعث شده تا کشور بزرگ چین به جهت رفع نیاز های خود به انرژی همواره به خلیج فارس و منابع انرژی فراوانش چشم داشته باشد.
رشد اقتصادی چین در دهه های اخیر بر نیاز این کشور به منابع انرژی پایدار تاکید دارد.
کشور چین هم میل قدرت های صنعتی جهان به منابع عظیم انرژی خلیج فارس توجه ویژه نشان داده است و سعی دارد بتواند جا پایی مطمئن در جهت دسترسی مداوم به انرژی منطقه داشته باشد.
چین به دنبال تامین امنیت انرژی خود را از طریق منابع خلیج فارس است.
نفس حضور چین در عربستان و خلیج فارس نشان می ‌دهد که چین به دنبال روابط اقتصادی است.
امروز هم چین بزرگترین شریک تجاری کشورهای عربی است چون ثروت و پول در کشورهای حوزه خلیج فارس است.
دیدار رییس جمهور چین با رهبران کشورهای عربی از جمله محمد بن سلمان ولیعهد اهداف چین را نشان می دهد. چین یک برنامه فراگیر برای تانین انرژی مورد نیاز خود از خاورمیانه و صادرات کالاهای خود به کشورهای اسلامی و عربی در نظر گرفته است.

صرف نظر از مساله تامین انرژی چین و ارتباط چین و کشورهای عربی در قالب خریدار و فروشنده، از نگاه سیاسی چه پیامد هایی را می توان برای این سفر متصور شد؟
هدف عربستان صرفا مسائل اقتصادی نیست. محمد بن سلمان سعی می ‌کند چین را از ایران جدا کند. او این برنامه را در مورد روسیه هم دنبال خواهد کرد.
عربستان می خواهد از نفوذ چین و روسیه در شورای امنیت و در جهان، علیه ایران استفاده کند.
از طرفی محمد بن سلمان به دلیل اختلافی که با جو بایدن و دموکرات ها دارد، با برگ چین در مقابل آمریکا بازی می کند. 
سعودی ها در 25 قراردادی که با چین امضا کرده اند سعی کردند چین را به سمت خود متمایل کنند و از این ارتباط اقتصادی به عنوان ابزاری در مقابل هژمونی آمریکا بهره ببرند.
در مورد چین هم باید به چالش های این کشور توجه کرد. مساله تایوان و حمایت آمریکا از تایوان، تلاش آمریکا برای تکرار بحران اوکراین در تایوان و درگیر کردن چین با تایوان همه مواردی است که چین را به سمت اتحاد با دیگر کشورهای قدرتمند منطقه هدایت کرده است.
با توجه به تلاش آمریکا برای منزوی کردن سیاسی و نظامی چین این کشور قصد دارد با پیمان های جدید از این شرایط خارج شود.
سفر شی جین پینگ به عربستان و بستن 25 توافق همکاری اقتصادی با سعودی ها را باید در این راستا دید.

تاثیر نزدیک شدن چین به عربستان و گسترش روابط تجاری دو کشور بر منطقه و در ادامه تبعات آن بر ایران چیست؟
واقعا انتظار نمی‌ رفت چین با این سرعت به سمت رقیب جدی ایران در منطقه حرکت کند. این گرایش ناگهانی چین به نوعی جفا در حق ایران تلقی می شود. این اتفاق نشان داد که چینی ها تنها به فکر تامین منافع دراز مدت خود است. ضمن اینکه حتی می تواند روابط ایران با روسیه را تحت تاثیر قرار دهد چون در چنین شرایطی روسیه خود را تنها شریک سیاسی و اقتصادی ایران می بیند و از موقعیت تنها بودن و بی رقیب بودن اش در ایران سو استفاده خواهد کرد.
از سویی این احتمال وجود دارد که آمریکا برای چین و عربستان مشکل ایجاد کند. زیراعربستان سعودی در قبال ثروتی که دارد همواره از حمایت سیاسی کاخ سفید برخوردار بود. اگرچه این اتحاد در زمان ریاست‌ جمهوری دموکرات ها لرزان است اما عربستان همیشه شریک منطقه ای آمریکا قلمداد می شد.
بعد از تشکیل دولت توسط جو بایدن شاهد بودیم که عربستان توسط آمریکا جدی گرفته نشد. عربستان امروز قصد دارد خلاء اتحاد خود با آمریکا را با گسترش روابط اقتصادی اش با چین پر کند. چین ضمن اینکه قدرت بزرگ منطقه ای است، انتقادی از نظام سیاسی عربستان ندارد و برای سعودی ها مشکل ایجاد نمی‌ کند.
اما حتی اگر نگاه پکن به این اتحاد صرفا اقتصادی باشد باز هم آمریکا از این صحنه نمی گذرد. زیرا پیام ریاض به آمریکایی ها این بود که عربستان می تواند یارگیری جدیدی انجام بدهد.
این رفتار محمد بن سلمان از نگاه آمریکا پنهان نمی ماند و ولیعهد جوان در زمان و مکان مناسب پاسخ خود را دریافت می کند. محمد بن سلمان با امضای  این توافقنامه ها هزینه سیاسی سنگینی پرداخت خواهد کرد. حتی این تنبیه می تواند پایانی بر کارنامه سیاسی بن سلمان باشد.