
زهرا زمانی
گزارش حادثه معدن زغال سنگ طبس
وقوع حادثه انفجار معدن زغالسنگ معدنجوی طبس، دوباره نشان داد که مشکلات ایمنی استخراج زغالسنگ در شرق کشور همچنان پابرجاست. دقیقا سال گذشته نیز حادثه معدن زغالسنگ طزره در شرق استان سمنان در شهریورماه به همین علت (نشت گاز کشنده و اشتعال زای متان) رخ داد و بسیاری از مسئولان حوزه ایمنی کشور در وزارت کار و وزارت صمت قول پیگیری و پیشگیری از این حوادث را پس از مرگ شش کارگر معدن طزره را داده بودند. اما مرگ بیش از ۵۰ نفر از کارگران این معدن در طبس، نشان داد اتفاق خاصی از نظر فنی رخ نداده است سالانه تعداد زیادی از معدنکاران در اثر نبود ایمنی کافی جانشان را از دست میدهند و فقط تعداد کمی از آنها رسانهای میشود.
معادنی که بیشتر عملیات فنی آن توسط پیمانکاران بخش خصوصی انجام میشود، عمدتاً در سالهای اخیر با مشکلاتی مواجه شده که نشان میدهد ایمنی برای بخش خصوصی در اولویت چندم پس از سود و افزایش تولید مطرح است.
در سال گذشته نیز، کارشناسان فنی گزارشاتی مبنی بر نشت گاز متان در معادن زغالسنگ منتشر کرده بودند. در حوادث معادن یورت و طزره، مسئله گازسنجی و پیش بینی انفجار و نشت گاز متان و مونواکسید کربن مطرح شد. اما با تکرار این حادثه در معدنجوی طبس، این مسئله بیش از پیش مطرح شد که چرا نظارتها و بازرسیها و حضور نفرات ایمنی با ابزارهای کنونی و تغییراتی مورد ادعا نتیجه نداده است؟
برخی با اشاره به ذخایر بالای گاز متان در منطقه کویر شمالی ایران (دشت کویر) استحصال و استخراج زغالسنگ از این مناطق را تا قبل از استخراج گسترده منابع غنی متان این حوزه نادرست میدانند. در مقابل برخی دیگر از کارشناسان اقتصادی مشکلات ایمنی و استخراجی معادن را به بخش خصوصی ناکارآمد نسبت میهند و در مقابل بخشی از هواداران پیمانکاران و بخش خصوصی، مشکل را به تحریمها، عدم سرمایهگذاری خارجی و ورود فناوری نسبت میدهند.
آنچه روشن است، این واقعیت درباره منطقه دشت کویر ایران از شرق سمنان تا کل خراسان جنوبی و شمال شرق استان اصفهان است: این منطقه زغالسنگخیز و معدنخیز کشور مزاحمی به اسم منابع خطرناک متان دارد؛ گازی خطرناک که خود یکی از پرکاربردترین منابع زیرزمینی کشور محسوب میشود و در تامین سوخت سوخت موشک و ریز پرندهها و پهپادها، مصارف صنعتی مهم و حتی پتروشیمی کاربرد دارد.
این منبع غنی، قبلا توسط وزارت نفت و هستههای پژوهشی آن مورد شناسایی قرار گرفته و طبس را یکی از ذخایر کانونی آن معرفی کردهاند.
بسیاری استخراج این حجم از گاز را نیازمند سرمایهگذاری میدانند و استخراج از دیگر معادن را تا قبل از تعیین تکلیف موضوع گاز این مناطق، امری ذاتاً خطرناک میخوانند. اما چه این اتفاقات و چه ملاحظات ایمنی از سوی مدیران این بار رعایت شود، هیچکدام جان کارگران معدن طبس که تعداد آنها بنابر گزارش منابع کارگری به ۵۴ نفر رسیده، باز نخواهد گرداند.
وقوع ۱۲ مورد از این حوادث تنها در نیمسال نخست ۱۴۰۳ به انضمام حادثه اخیر، در سطح کشور منجر به فوت بیش از ۴۴ نفر از کارگران معدن شده است. در ادامه به ذکر جزئیات این حوادث از ابتدای سال جاری پرداخته میشود:
ریزش معدن زغالسنگ هشونی – مرگ یک کارگر
۱۵اردیبهشت ماه، براثر وقوع یک حادثه در معدن زغالسنگ هشونی شهرستان کوهبنان کرمان، یکی از کارگران این معدن، در۴٠ سالگی، جان خود را از دست داد.
ریزش معدن شن و ماسه دهاقان اصفهان – مرگ یک کارگر
۲۰اردیبهشت ماه، حادثهای منجر به فوت یک کارگر معدن در شهرستان دهاقان شد. طبق اعلام رئیس سازمان آتش نشانی شهرستان دهاقان، این فرد که از اتباع افغانستانی بوده، در حین کار، بر اثر سقوط در داخل قیف معدن شن جان خود را از دست داده است.
ریزش معدن زغالسنگ طغرالجرد کوهبنان – مرگ یک کارگر
۲۷اردیبهشت ماه، ریزش در یکی از کارگاههای معدن اصلی زغالسنگ منطقه طغرالجرد شهرستان کوهبنان در استان کرمان جان یک کارگر را گرفت.
ریزش معدن زغالسنگ آبنیل – مرگ یک کارگر و ۵ مجروح
۱۰خرداد ماه، در پی وقوع حادثه ریزش معدن زغالسنگ آبنیل در روستای بیبی حیات از توابع کرمان، یک معدنچی جانش را از دست داد و پنج نفر دیگر مجروح شدند.
برق گرفتگی معدن زغالسنگ ممرادکو – مرگ یک کارگر
۲۰خرداد ماه، حادثه برق گرفتگی معدن زغال سنگ ممرادکو طبس منجر به مرگ یک کارگر شد. این کارگر حین انتقال به اورژانس درمانگاه معدن، بر اثر شدت جراحات وارده جانش را از دست داد.
ریزش کوه در معدن سنگ شازند – مرگ ۴ کارگر
۲۷خرداد ماه، بخشی از معادن سنگ شهرستان شازند دچار ریزش شد و چهار کارگر به اسامی «محمد بوالحسنی»، «نصرت اله یارمحمدی»، «آیت رضایی» و «مجتبی رضایی» مفقود شدند که پیکر سه مفقودی، هر چند با فاصله، تاکنون پیدا شده است، اما هنوز خبری از جسد «آیت رضایی» نیست.
حادثه در معدن زغالسنگ پابدانا جنوبی – مرگ یک کارگر
۸تیر ماه، یک کارگر حدودا ۳۶ ساله در معدن زغال سنگ پابدانا جنوبی از شرکت معادن زغال سنگ کرمان به دلایلی که تا کنون اعلام نشده، در محل کار جان خود را از دست داد.
حادثه در معدن قلعه شاهین کرمانشاه – مرگ یک کارگر
۱۰مرداد ماه، در هنگام اجرای عملیات برداشت خاک و سنگ از معدن قلعه شاهین کرمانشاه، ناگهان کوه ریزش کرد و یکی از کارگران راننده، بر اثر واژگونی بیل مکانیکی از ارتفاع، جان باخت.
حادثه در معدن زغالسنگ داربید خون – مرگ یک کارگر
۱۲مرداد ماه، در پی حادثهای در معدن زغال سنگ داربید خون در شهرستان زرند استان کرمان، یک کارگر شاغل در معدن بر اثر سقوط از ارتفاع در خارج از تونل، جان خود را از دست داد.
حادثه در معدن گل گهر سیرجان – مرگ یک کارگر
۲۶مرداد ماه، روابط عمومی اورژانس شهرستان سیرجان در کرمان، از فوت شدن یک کارگر در معدن گل گهر براثر سقوط از ارتفاع خبرداد.
تصاعد گاز متان در معدن زغالسنگ پروده طبس – ۴ مصدوم
۷شهریور ماه، خروج گاز متان در یکی از کارگاههای پیشروی معدن شماره یک شرکت زغالسنگ پروده طبس منجر به ریزش قسمتی از کارگاه شد؛ که در پی این حادثه ۴ کارگر مصدوم شدند.
نکته قابل تأمل در خصوص انفجار اخیر در معدن پروده طبس، بیتوجهی به حادثه هفتم شهریور ماه بوده است.
براین اساس طی ۶ ماهه نخست امسال 67 کارگر معدن طی حوادث کار از دنیا رفتهاند.
منابع:
خبر آنلاین
دنیای اقتصاد