رضا قاسم پور
چالش شوراهای شهر
عصر سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ نشست خبری اعضای شورای شهر کرج با اصحاب رسانه در سالن شهیدان نژادفلاح کرج برگزار گردید. در این نشست چهارساعته تعدادی از خبرنگاران و مدیران رسانه‌های مکتوب و مجازی سوالات خود را شفاف در خصوص مدیریت شهری و حواشی عملکردی شورا و شهرداری مطرح نمودند. به فراخور سوالات و تناسب آن با کمیسیون‌ها، اعضای شورا توضیحات و توجیهاتی ارائه نمودند که بعضا به دلیل عدم اقناع خبرنگاران سوال کننده به بحث‌های چالشی دو طرفه منجر گردید. سوالاتی چالشی مبنی بر چرایی شخم زدن چهارگوشه شهر در قالب پروژه پل‌های زیرگذر و روگذر ناهمسطح،طرح بی‌آرتی، قطار شهری رها شده،مسائل محیط زیستی،روان‌آبها، چرایی کندی سرعت پروژه‌ها،متناسب نبودن اطلاع‌رسانی عملکردی و هزینه‌کرد رسانه‌ای شورا با بودجه ۲۰ هزار میلیاردی،ارتباط ضعیف کلیت شورا با رسانه و تبعیض در تقسیم آگهی‌رپرتاژها بین رسانه‌ها و...عمده سوالات دوستان خبرنگار از اعضای حاضر شورای شهر کرج بود.طبق معمول کمیسیون فرهنگی آماج بیشترین انتقادات بوده و در ضمن بانوان شورا خانمها منعمی، قهرمانی و آقای مهاجری هر سه غایب نشست خبری بودند. پیشنهاد می‌شود نشست‌های شورا ماهانه با یک کمیسیون بصورت تخصصی برگزار شده و مسئولین شهرداری متناظر با کمیسیون شورا نیز در جلسه حاضر باشند تا نشست‌های رسانه‌ای بصورت هدفمند، تخصصی و با خروجی قابل سنجش با شاخص‌های علمی برگزار گردد.
دام‌های پهن شده برای شورا واقعیت آنست که علی‌رغم ۱۳ دوره آزمایش و خطا و کسب تجربه،همچنام تلفات شورا روزافزون و غیرقابل قبول می‌باشد. به قول حجت‌الاسلام سعیدی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر کرج، مهمترین دلیل این نقیصه بی‌تجربه‌گی و فقدان آموزش اعضای شورا و نتیجتا افتادن در دام‌های پهن شده فرصت‌طلبان می‌باشد.متاسفانه اخیرا شورای هشتگرد منحل شده و سال‌های گذشته شهردار و چهار عضو شورای شهر کمالشهر به همراه شش عضو شورای شهر شهریار و گرمدره و...گرفتار شده و شورای شهر گلسار کلن ابطال شده است. متأسفانه این داستان با شدت و ضعف‌هایی جاری در تمام شهرها و استان‌های کشور است. امروز بیش از هزار نفر از شورائیان موثر در زندان به سر می‌برند.
چالش‌های شورا... مشکل اصلی شوراها معمولا مشارکت و معاونت در تغییر کاربری‌ها،تراکم فروشی، ارتشا،زد و بند و سواستفاده از موقعیت شغلی در انتفاع شخصی است. عضو شورایی که با خرید رای وارد شورا شده قاعدتا برای جبران مخارج هنگفت انتخاباتی ناچار به زد و بند با دلالان،زمین خواران و بساز و بندازها و... خواهد شد. ردصلاحیت فله‌ای افراد ذی‌صلاح و توانمند با برچسب های ناچسب سیاسی و میدان دادن به کوتوله‌ها باعث قلب ماهیت و مسخ فلسفه وجودی شورا شده است. بطوریکه به اذعان صاحب نظران، شورای دور اول قوی ترین و مردمی‌ترین نهاد اجتماعی و الباقی ادوار در حال تحلیل و زیست قهقرایی هستند. در کنار خرید و فروش علنی رای در برخی از حوزه‌ها به ویژه در شهرهای کوچک، تاییدصلاحیت‌های فله‌ای و مسئله‌دار نیز داستانی عجیب و غریب است.
نیروهای تحمیلی به شهرداری‌ها وقتی فصل هفتم قانون اساسی از اصل ۱۰۰ الی ۱۰۶ مربوط به شوراها پس از دو دهه خاک خوردن، سال ۷۷ توسط دولت اصلاحات اجرایی شد، امید می‌رفت که اجرایی شدن فصل و اصل شورا باعث تزریق نیروهای توانمند مردمی به بدنه دولت و نهایتا روانی و روایی امورات مردم گردد. غافل از آنکه در مرحله عمل به جای تکوین و سوق دادن شوراها به پارلمان شهری، شاهد تخفیف شورای اسلامی شهر به "شورای شهرداری" و حیف و میل بیت‌المال در حواشی تبلیغات، انتخابات و فعالیت شوراها خواهد شد. از طرفی تزریق و تحمیل نورچشمی‌های شورائیان به بدنه شهرداری‌ها باعث متورم شدن حجم کارکنان کم بازده و بی‌تخصص شهرداری‌ها گردید. این در حالیست که ۵۵ درصد از وظایف ذاتی شورا معطوف به تصویب قوانین،۲۰ درصد اقدامات مستقیم،۱۰ درصد نظارت، ۷ درصد برنامه‌ریزی، ۳/۵ درصد تایید و رد پیشنهادات و الباقی امورات متفرقه می‌باشد.
کارنامه شوراها چه رنگی است
به باور صاحب‌نظران حدود ۷۰ درصد از کارکنان شهرداری‌ها نیروهای مازاد و عموما فاقد تخصص خاص هستند. جالب‌تر آنکه شوراهای مختلف با علم به مازاد بودن این همه کارمندِ سربار، در تلاش بوده و هستند تا صدها تن از نزدیکان هم‌طیف‌های خود را به تدریج و به بهانه‌های مختلف به مجموعه شورا و شهرداری تحمیل و تزریق کنند. این داستان منحصر به شهر خاصی نبوده و در تمام استان‌ها با شدت و ضعف در حال اجراست. سوال اساسی اینکه اصولا برآیند فعالیت شوراها چقدر توانسته رضایت مردم را کسب کرده و از مشکلاتشان حداقل در خدمات و مدیریت شهری بکاهد؟ معدل عملکرد شورا در ایران چند است