فائز ه صدر
پزشکیان بزرگ ترین رقیب خودش است کابینه باید نماد تغییر باشد نه حفظ وضع موجود
اراده ملت، فائزه صدر: مسعود پزشکیان در اقدامی کم سابقه، برای تعیین اعضای دولت چهاردهم شورای راهبردی تشکیل داد. او با صدور حکمی برای محمد جواد ظریف به عنوان رئیس این شورا، مسئولیت دوره انتقال دولت چهاردهم را به وی سپرد. در این شورا 5 کارگروه سیاسی، اقتصادی، زیربنایی، فرهنگی و اجتماعی برای بررسی گزینه های پیشنهادی تشکیل شده است. این مجموعه در اقدامی فاخر تمامی گزینه های پیشنهادی از اقلیت دینی و مذهبی، نخبگان دانشگاهی و تخصصی غیر دانشگاهی، نمایندگان تشکل های تخصصی نظام های صنفی و سازمان های مردم نهاد، نمایندگان بخش خصوصی، وزرای ادوار، نمایندگان جبهه اصلاحات اعضای ستاد مرکزی و استان ها و پیشنهادات سایر گروه ها و اشخاص را بررسی می کند. اراده ملت در گفت و گو با غلامعلی رجایی، مشاور پیشین رییس دولت سازندگی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
مسعود پزشکیان پس از پیروزی در رقابت ریاست جمهوری با شکل دهی به ساختاری متفاوت برای معرفی وزرای کابینه اش خبرساز شد. این ساختار چه ویژگی دارد و چقدر با وعده های انتخاباتی رییس جمهور منطبق خواهد بود؟
مهم ترین کار پیش روی مسعود پزشکیان، انتخاب اعضای کابینه است. تخصص گرایی یکی از جذابیت های گفتمان مسعود پزشکیان بود. ستاد او وعده داده بود که در دولت پزشکیان از تمام گروه های سیاسی و شخصیت های فراجناحی استفاده شود از این رو پیش بینی می شد دولت چهاردهم بدون مداخله نگاه های سیاسی و جناحی با مشارکت وزرای موفق دولت های قبل و نیروهای تازه نفس و متخصص شکل بگیرد.
پس از تجربه نسبتا طولانی خالص سازی و حضور نیروهایی در دولت که تلاش کردند مخالفان و منتقدان را خانه نشین کنند، تشکیل دولتی ملی و متخصص نشان خواهد داد رییس جمهور منتخب پیام رای دهندگان در 8 و 15 تیر را به خوبی دریافت کرده است.
برخی از نیروها در بدنه دولت از هراس حذف شدن عقاید خود را انکار می کردند. از این رو در دولت چهاردهم که با خالص سازی مخالف است و عقیده دارد باید از تمام ظرفیت ها بدون توجه به نگاه های سیاسی و جناحی استفاده کرد، شاهد بروز و ظهور همراهی هایی غیر منتظره خواهیم بود.
ظهور تندرو ها و خالص سازی ها منجر به کنار رفتن نخبگان و بر سر کار آمدن نیروهای ناتوان و ناکارآمد شده بود و انتظار می رود تیز پاکسازی در دولت جدید تنها متوجه نیروهای ضعیف و نامحبوب باشد و دیگر ظرفیت های مدیریتی، کارشناسی و تخصصی فدای نگاه های سیاسی و شبه خالص سازی های سلیقه ای نشوند.
بعد از انتخابات 88 خالص سازی متوجه نیروهایی بود که به جریان اصلاح طلبی، سید محمد خاتمی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی تعلق خاطر داشتند. این حذف عموما بدون توجه به سوابق، تخصص و توانمندی های فرد انجام می شد و نیاز کشور به این نیروها در اولویت قرار نمی گرفت. در این دوره از ورود آقازاده ها و داماد ها به مناصب استقبال شد چون تنها ملاک جذب، وفاداری به جریان سیاسی حاکم بود و تخصص و تجربه فدای این معیار می شد. پیامدش، تهی سازی دولت از بدنه کارشناسی و خانه نشین شدن متخصصین به نفع متعهدین بود. اخراج اساتید دانشگاه ها نمونه ای از خالص سازی جریان سیاسی وقت بود.
آیا می توان پیش بینی کرد خروجی روند بروکراتیک معرفی وزرا در مجلس با چالش روبرو شود یا خیر؟ چگونه می توان همراهی مجلس و سایر گروه های سیاسی با دولت را تصور کرد؟
امروز بخشی از نیروهای تندرو و وابسته به ایدئولوژی جریان رقیب در مجلس حضور دارند از این رو پیش بینی می شود واکنش مجلس به کابینه پیشنهادی رییس جمهور منتخب چالش هایی برای دولت بوجود بیاورد. برخورد مجلس با نامزد های وزارت مشخص خواهد کرد که مجلس می خواهند با دولت همکاری کند یا نه؟!
آقای پزشکیان برای چینش کابینه دولت خود کار متفاوتی انجام داد و وزیر امور خارجه پیشین را برای ایجاد ساختاری بروکراتیک مامور کرد. در ساختاری که توسط آقای ظریف و تیم او برای تعیین نامزد وزارت ایجاد شده، برای افراد امتیاز در نظر گرفته می شود به طوری که معرفی وزرا تابع ساختاری بروکراتیک خواهد بود.
به گفته آقای ظریف این ساختار افراد را از هر گروه و حزبی که باشند، از هر دولت و هر جناحی مورد بررسی قرار می دهد. این شیوه توصیه ها را در مرحله اول، یعنی جمع آوری نام افراد و رزومه آن ها می پذیرد، ولی در مرحله امتیاز دهی و انتخاب به سفارش و توصیه توجهی ندارد. این نوآوری در نوع خود بی سابقه و ممتاز است.
در این ساختار؛ افراد، سوابق و تواناییهایشان در کمیته ها ارزیابی می شود و قطعا کسی که بزرگترین توفیقش در رزومه خود نگاشته، رفتن به زیارت بوده نمی تواند امتیاز چندانی کسب کند. با این شیوه می توان بهترین افراد را برای تصدی وزارتخانه ها انتخاب کرد.
اگر پزشکیان می خواهد تغییر ایجاد کند، باید نظام مدیریتی حاکم در چند دهه اخیر را دگرگون کند و این کار جز با مشارکت تمام نگاه های سیاسی و متخصصین مستقل ممکن نخواهد بود.
با توجه به مشکلات کشور آیا انتخاب وزرای توانمند برای تشکیل دولتی کارآمد کافی خواهد بود؟ موفقیت دولت چهاردهم در عمل به وعده هایش چه الزامات دیگری دارد؟
رییس جمهور منتخب در صورتی ماموریت خود را با موفقیت به انجام می رساند که ارتباط گفتمانی خود را با جامعه حفظ کند و از مردم فاصله نگیرد. در سال های گذشته روسای جمهور از جهانی دیگر با مردم صحبت می کردند گویی در این کشور منزل ندارند از موفقیت ها و پیشرفت هایی صحبت می کردند که برای مردم قابل لمس نبود.
مسعود پزشکیان باید ضمن حفظ ویژگی مردمی بودن خود، در عین همراهی با جامعه در کنار آنان به سمت تغییر و تحول حرکت کند. کابینه پزشکیان باید نماد تغییر باشد نه نماد حفظ وضع موجود.
از جمله مسائلی که باید تغییر رویکرد دولت را به طور روشنی نشان بدهد، مذاکرات است. گفت و گو های تیم دیپلماسی ایران با طرف های غربی و آمریکا باید به طور شفاف اطلاع رسانی شود. در سه سال گذشته در قطر و عمان جلساتی بین هیات ایرانی و آمریکایی برگزار شد ولی در داخل کمتر خبری از این گفت و گو ها منتشر و به اطلاع عموم نرسید.
آورده صندوق رأی باید این باشد که شفافیت به حکمرانی برگردد. اگر برجام باید احیا شود مردم نیز باید در جریان باشند اگر طرح جایگزینی وجود دارد بازهم مردم باید مطلع باشند. مسئله اف ای تی اف باید حل شود. عدم شفافیت مانعی است که مسعود پزشکیان باید در ماه‌های اول دولت چهاردهم آن را با موفقیت پشت سر بگذارد.
بعد از انتخابات آقای پزشکیان بزرگ ترین رقیب خودش است. اگر خوب عمل نکند زمین می خورد. او مبارزه سختی پیش رو دارد و همه ملت این را می داند. تا امروز هم فراتر از تصور ظاهرشده است. مسعود پزشکیان شانس بزرگی برای ایران بود. این فرد مردمی، کاربلد و سالم است. خداوند به او کمک کند در میان موج تخریب‌ها یا عمل به مسئولیت اش محبوبیت خود در میان مردم دوچندان کند.